Για την αντιμετώπιση της διαφθοράς

Του Αλέξανδρου Χατζόπουλου

(Δικηγόρος, 30 ετών. Μέλος του ΠΑΣΟΚ, υποψήφιος Νομαρχιακός Σύμβουλος με το συνδυασμό Υπερνομαρχία Πολιτών στις εκλογες του 2006)

Πρέπει να αντιμετωπίσουμε το φαινόμενο της διαφθοράς ρεαλιστικά και όχι αμιγώς ιδεολογικά. Είναι μάλλον λάθος η προσέγγιση με βάση την ταύτισή της με συγκεκριμένες ιδεολογίες, διότι τελικά δεν οδηγεί σε λύση του προβλήματος, παρά μόνο σε άλωθι και στον πολιτικό λόγο του παραλόγου και του βερμπαλισμού. Η διαφθορά δεν εκπορεύεται από κάποιο συγκεκριμένο μοντέλο διακυβέρνησης. Δε θα τη συναντήσουμε λιγότερο ή περισσότερο στη σοσιαλδημοκρατία ή το φιλελευθερισμό. Εκπορεύεται από ανθρώπους και από εμπεδωμένες νοοτροπίες. Το βασικό λοιπόν μέλημα είναι να αποπέμψουμε και τους ανθρώπους και τις νοοτροπίες που την υποθάλπουν και την υποδαυλίζουν.

Σήμερα η ελληνική κοινωνία διοικείται από μία πολιτική και επιχειρηματική ελίτ, η οποία έχει φροντίσει να διατηρεί με επιμέλεια τα κεκτημένα της. Πρόκειται για ένα πολιτικοοικονομικό κατεστημένο που έχει επιβληθεί πλήρως στην κοινωνία, της ρουφά κυριολεκτικά το αίμα, δεν αφήνει νέες κοινωνικές και οικονομικές δυνάμεις να αναπτυχθούν, μπλοκάρει κάθε απόπειρα που στοχεύει στη δημιουργία εκείνων των συνθηκών που θα προκαλέσουν κοινωνική κινητικότητα και τελικώς αναπαράγεται μέσα από ένα σύστημα νεποτισμού, οικογενειοκρατείας, επικοινωνίας και -κυρίως- εξασφάλισης ευνοϊκής γι αυτό νομοθεσίας ή ατιμωρησίας, ανάλογα με την περίσταση και τις απαιτήσεις του. Και όλοι εμείς, οι «απλοί πολίτες», όπως αυτάρεσκα και απαξιωτικά μαζί μας αποκαλούν οι πολιτικοί και οι ενημερωδιασκεδαστές των ΜΜΕ, ζούμε μία ασφυκτική πραγματικότητα, χωρίς ορατό το ενδεχόμενο της βελτίωσης της ζωής μας και του ουσιαστικού εκδημοκρατισμού της κοινωνίας μας.

Η διαφθορά δεν είναι μία αόριστη έννοια. Παράγει συγκεκριμένα κοινωνικά αποτελέσματα. Διαμορφώνει συλλογική, πολιτική και κοινωνική συνείδηση. Αποτυπώνεται σε όλες τις εκφάνσεις της καθημερινής μας ζωής και όχι απλώς στην διακίνηση ενός ομολόγου ή σε κάποιες ύποπτες χρηματιστηρικές συναλλαγές. Αυτή είναι η διαφθορά όπως θέλουν να την παρουσιάζουν. Για να πιστεύουμε ότι, κατά τ’ άλλα, ζούμε σε μία σύγχρονη, ευνομούμενη και δημοκρατική κοινωνία. Δεν είναι όμως έτσι. Στην Ελλάδα σήμερα ζούμε μία ζωφερή πραγματικότητα, η οποία αφορά τόσο τη δημόσια σφαίρα, όσο και τις ιδιωτικές σχέσεις.
-Το χρήμα δεν αναδιανέμεται.
-Οι μισθοί πέφτουν.
-Οι πολίτες δανείζονται όλο και περισσότερο για να ζήσουν.
-Κύριος πελάτης των επιχειρήσεων είναι το δημόσιο.
-Οι επιχειρήσεις (ως αποτέλεσμα) δεν ασχολούνται με την πραγματική τους ανάπτυξη.
-Δεν δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας.
-Τα ιδιωτικά ΜΜΕ λειτουργούν ουσιαστικά χωρίς θεσμικό πλαίσιο και ανήκουν σε μία ομάδα λίγων επιχειρηματιών, οι οποίοι είναι οι κύριοι εργολήπτες και προμηθευτές του δημοσίου.
-Τα κρατικά ΜΜΕ ελέγχονται πλήρως από την εκάστοτε κυβέρνηση και στερούνται κάθε ανεξαρτησίας.
-Τα εργασιακά δικαιώματα υπάρχουν μόνο για τους δημόσιους υπαλλήλους.
-Οι νέοι εργαζόμενοι δε γνωρίζουμε αν ποτέ θα πάρουμε σύνταξη.
-Τα πανεπιστήμια έχουν πάψει να παράγουν επιστήμονες και ολοκληρωμενους πολίτες, παρά αποτελούν θερμοκήπια της διαπλοκής και της προσωπικής νωθρότητας.
-Για να κάνεις μεταπτυχιακό θέλεις «βύσμα».
-Για να δουλέψεις, το αυτό.
-Για να κάνεις εξετάσεις στο νοσοκομείο ή να χειρουργηθείς, επίσης.
-Το πολιτικό σύστημα είναι προσεκτικά δομημένο ώστε να λειτουργεί κατ’ αποκλεισμό από αυτό όποιου είτε δεν έχει χρήμα (και άρα δεν ανήκει στο κατεστημένο) είτε δεν είναι διατεθειμένος να γίνει εντεταλμένος συγκεκριμένων συμφερόντων (και άρα να εξυπηρέτήσει το κατεστημένο).
-Η απονομή της δικαιοσύνης είναι τόσο πολύπλοκη και αργή που οδηγεί στην αρνησιδικία του εν δικαίω και στην ατιμωρισία του εν αδίκω.
-Οι δικαστικές αποφάσεις δεν εκτελούνται.

Αυτά είναι ελάχιστα από τα κοινωνικά και πολιτικά συμπτώματα της διαφθοράς, η οποία, επαναλαμβάνω, είναι γενικευμένη και δεν εξαντλείται σε ορισμένες αποσπασματικές προσωπικές σχέσεις πολιτικών με επιχειρηματίες. Και κυρίως, μας αφορά όλους.

Τι μας απομένει; Να αντισταθούμε. Να αναζητήσουμε το όραμα και εκείνους που το προτείνουν. Να πούμε όχι στην αποπροσανατολιστική πολιτική αντιπαράθεση με αποκλειστικό θέμα τη διαφθορά. Οι διαπιστώσεις είναι καλές μόνο όταν συνοδεύονται από προτάσεις για τη δημιουργία ενός νέου ελληνικού πολιτικού πολιτισμού και μίας κοινωνίας υγιών δυνάμεων και συλλογικής προοπτικής.

Πρέπει να αναζητήσουμε τον ουσιαστικό πολιτικό λόγο και τη συγκεκριμένη πρόταση για το πώς και το πότε θα εξέλθουμε από το τέλμα. Ανεξάρτητα από το πολιτικό κόστος. Ανεξάρτητα από τα «κεκτημένα» των λίγων. Και έιμαι βέβαιος ότι όσο το υπάρχον πολιτικό σύστημα αρνείται να αντιμετωπίσει αυτή την πραγματικότητα, τόσο αυξάνονται οι πιθανότητες να δημιουργηθεί ένα ισχυρό κοινωνικό ρεύμα που κάποια στιγμή θα το ανατρέψει.

Προτείνω την υποβολή συγκεκριμένων προτάσεων από όλους μας (με comments ή με όποιον άλλον τρόπο θέλετε) για ένα καινούριο και ανετρεπτικό θεσμικό πλάισιο με σκοπό να ζήσουμε μία μέρα σε μία Ελλάδα δημοκρατική όχι μόνο στα χαρτιά, σύγχρονη όχι μόνο στους αριθμούς, αξιοκρατική όχι μόνο στις διακηρύξεις. Μία Ελλάδα όπως τη θέλουμε και την αξίζουμε. Για να διαπιστώσουν και τα πολιτικά κόμματα ότι οι πολίτες είναι ενεργοί και καταλαβαίνουν.