Monday, July 23, 2007

Μια ενναλακτική πρόταση....

Του Νίκου Μάργαρη,
καθηγητή στο Τμήμα Περιβάλλοντος του ΠανεπιστημίουΑιγαίου
και διευθυντή της ελληνικής έκδοσης του «Νational Geographic»

1.Οι φωτιές στα δάση είναι φυσιολογικά φαινόμενα Η φωτιά είναι ομαλά ενταγμένη στα μεσογειακού τύπου οικοσυστήματα. Σε όλες τις χώρες γύρω από τηΜεσόγειο, στην Καλιφόρνια, στο Ακρωτήρι της Καλής Ελπίδας, στη Νότια Αφρική,στην Αυστραλία, στη Χιλή είναι σύνηθες φαινόμενο. Την προηγούμενη μόλις εβδομάδα φωτιά στην Καλιφόρνια έκανε στάχτη 2.000 σπίτια. Η Ελλάδα δεν είναιειδική περίπτωση. Ακόμα και τα ζώα της χώρας μας είναι προσαρμοσμένα σεαυτήν. Υπάρχουν πουλιά που πάνε μόνο στις καμένες εκτάσεις γιατί εκεί βρίσκουν πολλά έντομα. Και τα έντομα είναι πολλά, γιατί τα φυτά που βγαίνουνστις καμένες περιοχές ανθίζουν γρηγορότερα. Είναι, όσο και αν δεν τοπιστεύουμε, αυτός ο κύκλος της ζωής των μεσογειακών οικοσυστημάτων. Μια καμένη περιοχή, την πρώτη χρονιά μετά τη φωτιά είναι κήπος.
2. Δεν αντιμετωπίζονται σωστά οι πυρκαγιές Η πυρκαγιά των δασών θέλει ειδικήαντιμετώπιση. Στην Καλιφόρνια των ΗΠΑ έχουν καταγράψει όλες τις προηγούμενες φωτιές, από το 1985 έως σήμερα. Υπάρχουν σε εξειδικευμένα προγράμματα ανάπάσα στιγμή δεδομένα, όπως οι άνεμοι που φυσούν, μετεωρολογικά και κλιματικάστοιχεία, τα είδη των φυτών που έχουν φυτρώσει, η ηλικία τους, οι εκτάσεις που έχουν ξανακαεί, και ο χρόνος που συνέβη αυτό. Έχοντας διαθέσιμα όλα ταστοιχεία μπορούν να αντιμετωπίσουν τις φλόγες κάθε φορά με τον τρόπο πουχρειάζεται. Η σύγκριση με την Ελλάδα είναι καταλυτική. Εδώ ο καθένας λειτουργεί περίπου ως μαθητευόμενος μάγος.
3. Ποιοι είναι οι εμπρηστές Εμπρηστές στην Ελλάδα είναι η ΔΕΗ, οιανεξέλεγκτες χωματερές και όσοι έχουν κοπάδια. Δεν υπάρχουν σατανικοίεμπρηστές με κουκούλες και μηχανές που καίνε τα δάση. Υπάρχει και ένα μεγάλο ποσοστό πυρκαγιών που προκαλούνται από άλλες αιτίες. Στη Χαλκιδική η φωτιάξεκίνησε πέρσι από κεραυνό. Τώρα έλεγε κάποιος ραδιοφωνικός σταθμός ότιυπήρχε εμπρηστικός μηχανισμός στην Πάρνηθα. Είναι λάθος. Βρίσκουν μια παλιά οβίδα και λένε μετά ότι πρόκειται για εμπρηστικό μηχανισμό.
4. Τα πεύκα είναι οι μεγάλοι ένοχοι Έχουμε μια μανία με τα πεύκα. Ταφυτεύουμε παντού. Στα στρατόπεδα τα βάζουν δίπλα στις πυριτιδαποθήκες. Τα πεύκα όμως έχουν ένα... μειονέκτημα. Χρειάζονται, προκαλούν, τη φωτιά. Ανήκει στο DΝΑ τους. Στο Πήλιο που δεν έχει πεύκα, πήγαν οι δασολόγοι και φύτεψαν. Τα πεύκα αυτάέχουν καεί έως τώρα τρεις φορές. Στην Πάρνηθα τα πεύκα έκαψαν τα έλατα. Από τη ρητίνη βγαίνει το εύφλεκτο νέφτι.
5. Ο Εθνικός Δρυμός της Πάρνηθας Υποτίθεται ότι είχαν κάνει Εθνικό Δρυμό καιμιλούσαν για τα κρι-κρι που τα έφεραν από την Κρήτη. Είχαν μαντρώσει μιαπεριοχή και είχαν βάλει μέσα ελάφια. Για να δουλέψει πραγματικά ένα οικοσύστημα με ζαρκάδια και ελάφια έπρεπε να υπήρχαν και λύκοι. Τα ελάφιαείχαν γίνει τόσο πολλά που τρώγανε συνεχώς τους φλοιούς των ελάτων.
6. Δεν θα λιγοστέψει το οξυγόνο των Αθηναίων Άκουσα ότι θα λιγοστέψει το οξυγόνο στην Αθήνα. Το οξυγόνο, τα τελευταία εκατομμύρια χρόνια, δεν έχειελαττωθεί. Το οξυγόνο παράγεται κατά ενενήντα τοις εκατό απο τους ωκεανούς.Πιστεύει κανείς ότι στη Σαχάρα δεν έχουν οξυγόνο; Στους πόλους που δεν έχουν δέντρα δεν έχουν οξυγόνο άραγε; Άκουσα επίσης να λένε και να ξαναλένε εξαφανίστηκε ο τελευταίος πνεύμοναςπρασίνου. Δεν ήταν ο τελευταίος πνεύμονας πρασίνου στο Λεκανοπέδιο. Υπάρχειη άλλη πλευρά της Πάρνηθας, η Πεντέλη, ο Υμηττός που ξαναπρασίνισε.
7. Δεν χρειάζονται αντιπλημμυρικά έργα, ούτε αναδασώσεις Στο Άγιον Όρος,πριν από δέκα χρόνια, μια φωτιά είχε κατακάψει τα πάντα. Καθηγητές καιοικολόγοι λέγανε ότι έπρεπε να γίνουν αναδασώσεις. Οι καλόγεροι δεν άφησαν κανέναν να μπει μέσα. Οι καλόγεροι ευτυχώς δεν έχουν γίδια. Το δάσος έγινεκαλύτερο απ/ ό,τι ήταν πριν. Στην Πάρνηθα σήμερα υπάρχει ένας υποόροφος. Είναι ο σχίνος, η κουμαριά, τοπουρνάρι. Σε αυτά τα φυτά καίγεται μόνο το από πάνω μέρος. Καίγεται δηλαδή το 40%. Το 60% το αποτελούν οι ρίζες τους. Αυτά τα φυτά «ξαναπετάνε» αμέσωςμε τις πρώτες φωτιές. Αυτά που ακούμε περί πλημμύρων κ.λπ. είναι ανοησίες.Το έδαφος και το νερό συγκρατούνται από τον υποόροφο, γιατί οι ρίζες είναι ζωντανές. Δεν πρέπει να πατήσει κανείς μέσα στην καμένη έκταση, να κόψει κορμούς, νατους σέρνει. Στην Πεντέλη, σε εκείνες τις φοβερές αναδασώσεις, μικρώντμημάτων ευτυχώς, σκάβανε και φύτευαν ασθενικά δεντράκια και συγχρόνως καταστρέφανε γύρω στα 100 μικρά φυτά που είχαν φυτρώσει από μόνα τους.